Zakaz handlu w niedzielę – ustawa
Ustawa weszła w życie 10 stycznia 2018 roku, stopniowo ograniczając handel w niedzielę i święta (Dz.U.2018 poz. 305, ze zm.).
Zgodnie z ustawą ogranicza się handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem w niedziele i święta, 24 grudnia oraz w sobotę poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy.
Zakaz handlu w niedzielę – wyjątki
Zakazy handlu nie obowiązują w następujące dni:
- Dwie niedziele przed Bożym Narodzeniem.
- Jedną niedzielę zaraz przed Wielką Nocą.
- Ostatnią niedzielę w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu.
Zakaz handlu w niedzielę – otwarte sklepy
24 Grudnia, tuż przed Bożym Narodzeniem, ustawa przewiduje pewne ograniczenia związane z handlem. Ograniczenie dotyczy handlu oraz powierzania pracownikowi wykonywania pracy – czynności związanych z handlem.
Jeżeli 24 grudnia przypada w niedzielę, za czas nieprzepracowany przysługuje pracownikowi wynagrodzenie w związku ze zmniejszonym wymiarem czasu pracy, mimo iż tego dnia pracownik może pracować tylko do 14:00
Zakaz handlu w niedzielę – kogo dotyczy?
Zakaz handlu w niedzielę obejmuje placówki handlowe:
- Sklepy
- Supermarkety
- Stragany
- Domy towarowe
- Stoiska
- Składy węgla
- Składy minerałów budowlanych
- Domy wysyłkowe
- Biura zbytu
Zakaz dotyczy pracy pracowników, nie ma przeciwwskazań, aby przedsiębiorca samodzielnie wykonywał pracę. Zakaz handlu dotyczy także czynności zwianych z magazynowaniem, wykładaniem towaru lub innymi czynnościami, które bezpośrednio są związane z czynnościami handlowymi.
Zakaz handlu w niedzielę – kogo nie dotyczy?
Zakaz handlu nie dotyczy stacji paliw płynnych, co jak pokazała praktyka, wykształtowało w konsumentach nowe praktyki i pozwoliło stacjom (w tym państwowym) odnotować wzrost sprzedaży o 13%. Wprowadzając zakaz handlu w niedzielę pomysłodawcy nie przewidzieli, że może to się odbić tak mocno na małych przedsiębiorcach. Duże sieci marketowe tworząc ogromne promocje piątkowo-sobotnie odbierają sprzedaż mniejszym sklepikom, konsumenci jak pokazuje praktyka kupują na zapas.
Ponadto zakaz nie obejmuje:
- Placówek handlowych, w których sprzedaje się kwiaty.
- Aptek i punktów aptecznych.
- Sklepów, gdzie sprzedaje się głównie dewocjonalia.
- Kioski, sprzedające prasę, bilety komunikacyjne, wyroby tytoniowe, kupony gier losowych i zakładów wzajemnych.
- Placówki pocztowe.
- Piekarnie, cukiernie i lodziarnie.
- Lokali gastronomicznych.
- Przedsiębiorcę, który pracuje na własny rachunek wyłącznie osobiście.
Zakaz handlu w niedzielę 2021
W 2021 roku niedzieli handlowych jest 7:
- 31 stycznia;
- 28 marca;
- 25 kwietnia;
- 27 czerwca;
- 29 sierpnia;
- 12 grudnia;
- 19 grudnia.
Zakaz handlu w niedzielę 2021
W związku z pandemią, rząd rozważa tymczasowe zniesienie zakazu handlu. Obecnie trwają konsultacje.
Kiedy zakaz handlu w niedzielę?
Jako pracę w niedzielę rozumie się czas od godziny 6:00 w niedzielę aż do 6:00 w poniedziałek.
Jak obejść zakaz handlu w niedzielę?
Ministerstwo Pracy, Rodziny i Polityki Społecznej pracuje nad nowelizacją ustawy o pracy w niedzielę tak, aby tereny turystyczne jak góry i obszary nad morzem wyłączone były spod obecnie funkcjonującego prawa.
Stacja paliw płynnych, jest jedną z placówek, której zakaz handlu w niedzielę nie dotyczy. Uzyskanie koniecznych licencji, aby spełniać wymagania stacji paliw, jest bardzo czasochłonne i w większości przypadków nierentowne. Dużo ciekawszą formę ominięcia niedzielnego zakazu, oferują sklepy tzw. „Żabki”, które formalnie spełniają wszelkie wymagania dotyczące placówki pocztowej, mimo iż działanie sklepu zastępującego pocztę jest znikome to sieć „żabka” może mieć otwarte wszystkie placówki prowadząc handel różnych towarów. Należy jednak pamiętać, że franczyzobiorca dostaje wytyczne od sieci, które wręcz nakazują dni i godziny pracy sklepu, więc kończy w momencie przystąpienia do sieci, swoboda małego przedsiębiorcy.
Zakaz handlu w niedzielę w Europie
Niemal cała Europa pracuje w niedzielę i przez cały tydzień można robić zakupy ale jest kilka wyjątków w tym w Polska.
Niedzielny zakaz handlu w UE obowiązuje w:
- Niemczech
- Austrii
- Belgii
- Francji
- Grecji
- Holandii
- Luksemburgu
Z niedzielnego zakazu handlu wycofały się już: Węgry, Szwajcaria i Norwegia.
Zakaz handlu w niedzielę a właściciel sklepu
Zakaz handlu w niedzielę dotyczy pracy tylko pracowników, przedsiębiorca według własnego uznania może prowadzić czynności handlowe.
Zakaz handlu w niedzielę – od kiedy obowiązuje?
Zakaz handlu w niedzielę od marca 2018 roku stopniowo wyklucza coraz więcej niedziel, w które można zrobić zakupy.
Zakaz handlu w niedzielę a targowiska i rynki
Ustawa zakazująca handlu, wyraźnie wskazuje, że miejscem, którego dotyczą ograniczenia, są w szczególności, sklepy, stragany, stoiska, hurtownie, biura zbytu, składy węgla, składy materiałów budowlanych, domy towarowe, domy wysyłkowe.
Przez handel rozumie się sprzedaż, polegającą na wymianie towaru lub wyrobu na środki pieniężne.
Przez czynności związane z handlem rozumiane jest wykonywanie prac, związanych z handlem przez pracownika lub osobę zatrudnioną np. towarowanie, czynności związane z magazynowaniem towaru oraz inwentaryzację.
Zakaz handlu w niedzielę i święta
Zakaz handlu w święta regulują zapisy w art.1 pkt 1 ustawy z dnia 1951 roku o dniach wolnych od pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 90), zgodnie z którymi za dni wolne od pracy uznaje się:
- 1 stycznia – Nowy Rok,
- 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
- Pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
- Drugi dzień Wielkiej Nocy,
- 1 maja – Święto Państwowe,
- 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
- Pierwszy dzień Zielonych Świątek,
- Dzień Bożego Ciała,
- 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
- 1 listopada – Wszystkich Świętych,
- 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
- 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
- 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia;
- Niedziele.
Zakaz handlu w niedzielę skutki i konsekwencje
Za niestosowanie się do zakazu handlu w niedzielę, pracodawcy grozi kara grzywny w wysokości 1 000 – 100 000 zł, lub pozbawienie wolności według wyroku sądu. Taka sama kara grozi za pracę po 14: 00, dnia 24 grudnia oraz w sobotę poprzedzającą pierwszy Dzień Wielkiej Nocy.
Jeżeli w ciągu 2 lat od ostatniego ukarania, ponownie pracodawca dopuści się wykroczenia, wówczas Państwowa Inspekcja Pracy może w postępowaniu mandatowym ukarać przedsiębiorcę, grzywną w wysokości do 5000 zł.
